بازخوانی غدیر در بیانات امام خامنه‌ای| غدیر؛ قاعده‌ امامت، شاخص امت

قدرت الله منصورزاده طلبه سطح عالی حوزه علمیه شیراز در یاداداشتی اختصاصی برای خبرگزاری رسا در فارس، به مناسبت فرارسیدن عید غدیر به بازخوانی بیانات آیت الله خامنه ای(مدظله العالی) رهبر انقلاب اسلامی پیرامون این یوم الله پرداخت.

در تقویم اسلام، برخی روزها فراتر از یک مناسبت، بلکه حامل یک نقشه‌ی راه و یک مسئولیت تاریخی هستند. «عید غدیر»، قطعا برجسته‌ترینِ آن‌هاست. امام خامنه‌ای (مدّظلّه‌العالی)، غدیر را «عیدالله‌الاکبر» می‌نامند، عیدی که از همه‌ی اعیاد بالاتر است و جایگاه آن، در رأس همه مناسبت‌های دینی و سیاسی مسلمانان قرار دارد. در این روز، ضابطه‌ی اداره‌ی امت معیّن شد، و این آن حقیقتی است که همه‌ی مسلمانان، فراتر از اختلافات مذهبی، باید آن را دریابند و بر محور آن، تمدن‌سازی کنند.

رهبر انقلاب اسلامی، بارها و در سال‌های گوناگون، در سخنانی روشنگرانه به ابعاد گوناگون واقعه‌ی غدیر پرداخته‌اند. از منظر ایشان، حادثه‌ی غدیر نه‌ فقط یک واقعه تاریخی، بلکه یک رخداد سرنوشت‌ساز در سرگذشت هدایت بشر است: «تکلیف امت اسلامی در زمینه‌ی هدایت و حکومت، در حادثه‌ی غدیر معیّن شده است.» (۱۳۸۸/۰۹/۱۵)

غدیر، آغاز یک قاعده‌ی اسلامی است؛ قاعده‌ای که در آن ولایت و امامت، به‌عنوان رکن اساسی دین معرفی شده و مرز میان حاکمیت حق و قدرت‌طلبی جاهلی، روشن می‌گردد. پیامبر اسلام (ص)، در آخرین ماه‌های حیات شریف خود، این قاعده را به‌وضوح و با صراحت بنا نهاد: «ماجرای تعیین غدیر، ماجرای تعیین ضابطه و قاعده است؛ قاعده‌ی امامت و ولایت.» (۱۳۹۵/۰۶/۳۰)

این قاعده، چنان مهم و حیاتی است که در قرآن کریم، با تعبیری بی‌نظیر از آن یاد شده است: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی…»؛  امام خامنه‌ای در این مورد تاکید می‌کنند: «نعمت اسلام و هدایت، زمانی کامل شد که نقشه‌ی راه برای بعد از پیامبر نیز معیّن گردید.» (۱۳۸۵/۱۰/۱۸)

از این منظر، غدیر صرفاً نصب علی‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام نیست، بلکه نصب یک شاخص برای همه‌ی امت است: «مسئله‌ی غدیر، مسئله‌ی ایجاد یک شاخص و معیار و میزان است. تا آخر دنیا مسلمانان می‌توانند این شاخص و معیار را جلوی خودشان قرار بدهند و تکلیف مسیر عمومی امت را معین کنند.» (۱۳۸۸/۰۹/۱۵)

همین شاخص است که ماهیت و مشروعیت حکومت را از منظر اسلامی تعریف می‌کند. رهبر انقلاب در تحلیلی عمیق، یادآور می‌شوند: «بشر انواع و اقسام حکومت‌ها را تجربه کرده است؛ اسلام این حکومتها، قدرتمندی‌ها و قدرت‌مداری‌ها را قبول ندارد؛ امامت را قبول دارد. این قاعده‌ی اسلام است؛ غدیر این را بیان می‌کند.» (۱۳۹۵/۰۶/۳۰)

در چنین نگاهی، غدیر نه یک مسئله‌ی مذهبی صرف، بلکه موضوعی کاملاً اجتماعی، سیاسی و تمدنی است. آنانی که تلاش کرده‌اند اسلام را از عرصه‌ی اجتماع و سیاست کنار بگذارند و نگاهی سکولار به آن داشته باشند، باید به غدیر پاسخ دهند: «آن کسانی که سعی دارند اسلام را از مسائل اجتماعی و از مسائل سیاسی برکنار بدارند و آن را منحصر کنند به مسائل شخصی و مسائل خصوصی زندگی افراد و در واقع نگاه سکولار به اسلام داشته باشند، جوابشان مسئله‌ی غدیر است.» (۱۳۹۳/۰۷/۲۱)

غدیر نه‌تنها بزرگ‌ترین عید الهی، بلکه روز یأس دشمنان است: «غدیر روزی است که دشمنان از دین شما مایوس شدند. چه چیزی مگر بر دین اضافه شد که دشمن را مأیوس کرد؟ قضیه رهبری جامعه‌ی اسلامی، قضیه نظام حکومت و امامت در جامعه اسلامی.» (۱۳۹۵/۰۶/۳۰)

دشمن از آن مایوس شد که امت، پس از پیامبر، بدون رهبر نماند. دین، بدون سیاست نشد. جامعه‌ی اسلامی، بر مدار عدالت و فضیلت ماند: «مساله غدیر با این مضمون والا متعلق به همه مسلمان‌هاست، چون به معنای حاکمیت عدل، حاکمیت فضیلت و حاکمیت ولایت‌الله است.» (۱۳۸۱/۱۲/۰۱)

حضرت امام خامنه‌ای، همچنین با نگاهی جامع و فرامذهبی، این مسئله را نه‌تنها متعلق به شیعه، بلکه متعلّق به همه‌ی مسلمانان می‌دانند: «غدیر یک مسئله‌ی اسلامی است، یک مساله فقط شیعی نیست.» (۱۳۷۹/۰۱/۰۶)

«حقیقتا مسلمین عالم می‌توانند از همین حادثه غدیر، وسیله برای رشد و هدایت وافی و کامل همه جهان اسلام پیدا کنند. هیچ‌کس هم وقوع این حادثه و صدور آن کلمات را از نبی مکرم اسلام منکر نشده است.» (۱۳۷۵/۰۲/۱۸)

از این‌رو، ایشان هشدار می‌دهند که اعتقاد به غدیر و امامت، که رکن اصلی مذهب شیعه است، نباید مایه‌ی اختلاف بین مسلمانان شود، بلکه باید وسیله‌ی رشد و هدایت جهان اسلام باشد. (۱۳۷۴/۰۲/۲۸) زیرا اگر مسیر غدیر به‌درستی طی می‌شد: «بدون تردید مسیر تاریخ بشر عوض می‌شد.» (۱۳۸۴/۱۰/۲۹)

«و مسئله ی غدیر جزو مسائلی است که در پیرامون آن فکر کردن، امروز به جامعه اسلامی و بخصوص به مردم و کشور ما خیلی کمک می‌کند برای اینکه راه درست حرکت را گم نکنند.» (۱۳۸۷/۰۹/۲۷)

از این‌روست که ایشان تأکید می‌کنند: «اگر ما می‌گوییم «اتحاد اسلامی» و پایش هم می ایستیم، نباید تصور شود که این مفهوم مهم، مترقی، اصلی و نجات بخش اسلامی، یعنی مفهوم ولایت و غدیر را فراموش خواهیم کرد. موضوع غدیر، نباید فراموش شود.» (۱۳۷۴/۰۲/۲۸)

غدیر، ستون خیمه‌ی اسلام ناب است. نشانه‌ی آن است که دین خدا، در همه‌ی شئون حیات بشر، از هدایت فرد تا مدیریت جامعه، برنامه دارد. رهبر انقلاب در یک جمع‌بندی‌ عمیق می‌فرمایند: «پیامبر ۲۳ سال مجاهدت می‌کند، این چه حادثه و عارضه ای است که اگر نباشد، همه این‌ها گویی نیست «و إن لم تفعل فما بلغت رسالته»، این نمی‌تواند چند حکم فرعی باشد، این یک چیزی فراتر از این‌هاست؛ آن چیست؟ امامت است. (۱۳۹۵/۰۶/۳۰)

امروز، در دنیای پرآشوب و سرگشته از عدالت و حقیقت و رهبری الهی، بازگشت به غدیر نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت تاریخی است. شیعه باید به ولایت افتخار کند و آن را به جهانیان معرفی کند و غیرشیعه باید بکوشد آن را بشناسد؛ زیرا غدیر یک پیام است: پیام عدالت، پیام حاکمیت شایستگان، پیام پیوند دین و مدیریت جامعه.

غدیر را نباید در مناسبت خاصی فقط جشن بگیریم، بلکه باید در همه ابعاد فردی و اجتماعی و سیاسی، رنگ و بوی غدیری به خودمان بدهیم. در مورد آن بیندیشیم، آن را بفهمیم و همیشه بر اساس آن حرکت کنیم. غدیر، همچنان زنده است؛ و هر مسلمانی که دل در گرو هدایت دارد، در برابر آن مسئول است.